سیستم‌های کامپوزیت عایق حرارتی خارجی1 یا به اختصار (ETICS)، به فناوری نوینی در افزایش بهره‌وری انرژی و جذابیت زیبایی ساختمان‌ها در سراسر جهان تبدیل شده‌اند. این سیستم‌ها، نه تنها با بهبود عایق حرارتی، به صرفه‌جویی قابل توجهی در انرژی کمک می‌کنند، بلکه نقش مهمیدر طراحی معماری مدرن امروزی دارند. در این مقاله، ابتدا به تعریف اتیکس پرداخته، سپس موارد قابل اجرا در هر پروژه توسط اتیکس را به تفکیک دسته‌بندی نموده، و تطبیق‌پذیری و اثربخشی این فناوری مورد بررسی قرار می‌گیرد.
اتیکس چیست؟
به طور کلی، اتیکس فناوری‌های پیشرفته در عایق نمای ساختمان بوده که جهت بهبود عایق حرارتی و بهره‌وری انرژی، طراحی شده‌اند و در عین حال، ظاهر خارجی ساختمان‌ها را نیز بهبود می‌بخشند. این سیستم‌ها، از لایه‌های متعددی تشکیل شده‌اند که شامل یک لایه عایق ثابت به دیوار خارجی، یک لایه تقویت‌شده با پوشش پایه و مش تقویت‌کننده و یک لایه رویی تزئینی نهایی است. اتیکس، هم در ساخت‌وسازهای جدید و هم در بازسازی‌ها، برای رعایت استانداردهای بالاتر، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کاهش انتشار کربن، استفاده می‌شود.
اتیکس یا سیستم‌های‌ترکیبی عایق حرارتی خارجی، سیستم‌های ساختمانی پیشرفته‌ای هستند که برای افزایش عایق حرارتی ساختمان‌ها طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها، در نمای بیرونی ساختمان‌ها به کار می‌روند تا بازده انرژی آنها را به میزان قابل توجهی بهبود بخشند و در نتیجه، هزینه‌های گرمایش و سرمایش را کاهش دهند. اتیکس از چندین لایه تشکیل شده است که هر یک عملکرد خاصی مانند عایق حرارتی، محافظت در برابر آبوهوا و همچنین زیبایی را‌‌ایفا می‌کند.
اتیکس مزایای متعددی، فراتر از بهره‌وری انرژی، ارائه می‌دهد. این سیستم‌ها، می‌توانند عایق صوتی ساختمان‌ها را بهبود بخشند، به‌ایمنی در برابر آتش‌سوزی کمک کنند و جذابیت زیبایی‌شناسی ساختمان را افزایش دهند. علاوه بر این، با کاهش مصرف انرژی به جهت گرمایش و سرمایش، اتیکس به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک نموده و با تلاش‌های جهانی، در جهت توسعه پایدار، همسو و همگام می‌شود. در ادامه، به رایج‌ترین کاربردهای اتیکس پرداخته می‌شود.
تاریخچه روند آغاز و توسعه اتیکس در نگاهی کوتاه
- اتیکس برای اولین بار در آلمان توسعه یافت.
- در دهه 1920، پاشش اندود بر روی سطوح ساختمانی، آغاز گردید.
- در سال 1922، تولید تخته عایق الیاف چوب، آغاز شد و به منظور عایق‌کاری حرارتی خارجی، مورد استفاده قرار گرفت.
- در سال 1938، استانداردDIN1101 برای عایق تخته الیاف چوب، تدوین و ارائه گردید.
- در سال 1943، در جهت ادامه و تکمیل، استانداردDIN1102 برای عایق تخته الیاف چوب، تدوین و ارائه گردید.
- در دهه 1950، اندود با‌‌ترکیب شدن با الیاف مشبک، سبب جلوگیری از هر گونه‌ترک خوردگی شد.
- در دهه 1950، اتیکس با ورود به بازار، به جهت جلوگیری از انتشار نم و رطوبت، و همچنین حفظ کیفیت اقلام ذخیره شده، به طور معمول در سیلوها مورد استفاده قرار گرفت.
- در سال 1957، اتیکس برای نخستین بار در ساختمان‌های مسکونی مورد استفاده قرار گرفت.
- در دهه 1960، بسیاری از شرکت‌ها به اتیکس پیوستند.
- در سال 1969، برای اولین بار استانداردDIN4108، برای عایق حرارتی ساختمان‌ها تدوین و اجرا شد.
- در دهه 1970، سیستم‌های اتیکس، به صورت گسترده در سراسر سوئد اجرا شد.
- در اکتبر 1973، نخستین بحران نفتی در اروپا اتفاق داد و این موضوع، سرمنشا نگرشی متفاوت به اتیکس بود.
- در دهه 1980، به سبب تشویق و حمایت دولت، استفاده از اتیکس در ساخت و سازهای جدید، رشد قابل توجهی به دنبال داشت.
- در دهه 1990، مزایای اتیکس فراگیر شد و استفاده از آن به سرعت افزایش یافت.
- در دهه 1990، ضخامت عایق نیز افزایش یافت.
- در دهه 1990، پس از اجرای استاندارد TS 825:1998، اتیکس در‌ترکیه، به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت.
اجزای کلیدی اتیکس
- مواد عایق: مواد عایق، جزء اصلی اتیکس بوده که مقاومت حرارتی اولیه را فراهم می‌کند. مواد رایج مورد استفاده عبارتند از: پلی‌استایرن منبسط شده (EPS)، پشم معدنی و فوم پلی‌اورتان. انتخاب ماده عایق، به عوامل مختلفی مانند عملکرد حرارتی، مقاومت در برابر آتش و اثرات محیطی بستگی دارد.
- چسب: از چسب برای چسباندن مواد عایق به دیوار بیرونی ساختمان، استفاده می‌شود. به طور کلی، در این بخش، دو نوع اصلی چسب وجود دارد: چسب‌های پایه سیمانی و چسب‌های مبتنی بر پلیمر. انتخاب چسب مناسب، بستگی به نوع ماده عایق، ماهیت لایه زیرین و نیازهای خاص در هر پروژه دارد.
- بست‌های مکانیکی: علاوه بر چسب‌ها، اغلب از بست‌های مکانیکی، برای محکم‌کردن تخته‌های عایق، در لایه زیرین ساختمان، استفاده می‌شود. این امر، به ویژه در مناطقی که بارهای باد زیادی وجود دارد، یا زمانی که به پایداری سازهای مازاد، اهمیت داده می‌شود، کاربرد دارد.
- پوشش پایه: یک پوشش پایه، بر روی مواد عایق اعمال می‌شود تا سطح صافی برای تکمیل و تعبیه مش تقویت کننده،ایجاد کند که استحکام و مقاومت در برابر‌ترک را به سیستم می‌افزاید.
- مش تقویت‌کننده: معمولاً از فایبرگلاس یا مواد مشابه، ساخته می‌شود. مش تقویت‌کننده، در لایه زیرین تعبیه می‌شود تا استحکام کششی‌ایجاد نموده و تنش‌ها را به طور یکنواخت در سطح مورد نظر، توزیع کند و از‌ترک خوردن آن نیز جلوگیری نماید.
- پوشش پایانی: این بخش، بیرونی‌ترین لایه اتیکس بوده و قابل مشاهده می‌باشد. محافظت از آبوهوا را به عهده داشته و کیفیت و زیبایی ساختمان را به نمایش می‌گذارد. این پوشش، در بافت‌ها و رنگ‌های مختلف ارائه می‌شود تا در بخش معماری و طراحی بنا، انعطاف‌پذیری بیشتری از خود نشان دهد.
- اجزا و لوازم جانبی: این لوازم، شامل طاقچه‌های پنجره، مهره‌های گوشه و سایر عناصر طراحی شده، برای اطمینان از نصب و عملکرد صحیح سیستم، این اجزا و لوازم در اطراف دهانه‌ها و لبه‌های ساختمان تعبیه می‌شود.
موارد قابل اجرا با فناوری اتیکس
- مقاوم سازی و نوسازی: یکی از کاربردهای اولیه اتیکس، در مقاوم‌سازی و نوسازی ساختمان‌های موجود است. بسیاری از ساختمان‌های قدیمی‌تر، با بازده حرارتیِ به نسبت کمتری ساخته شدند. اعمال اتیکس در این ساختارها، می‌تواند به طور قابل توجهی، به کاهش از دست دادن گرما در طول زمستان، کمک نموده و در نهایت، منجر به صرفه‌جویی قابل توجهی در انرژی شود.
- ساختوساز جدید: استفاده از اتیکس، در پروژه‌های ساختمانی جدید، از تطبیق ساختمان با استانداردهای بهره‌وری انرژی خبر می‌دهد. این نکته حائز اهمیت است که اتیکس، در مرحله طراحی نیز، امکان ادغام بهینه با معماری ساختمان را فراهم می‌کند. استفاده از اتیکس در این مرحله، دو فاکتور زیبایی‌شناسی در معماری را به همراه عملکرد حرارتی، به صورت همزمان با هم، ارائه می‌دهد.
- ساختمان‌های مسکونی بلندمرتبه: ساختمان‌های بلندمرتبه، به‌ویژه برج‌های مسکونی، به دلیل سطح وسیعی که در معرض دمای خارجی قرار دارند، از فناوری اتیکس بهره‌مند می‌شوند. استفاده از اتیکس، می‌تواند به کاهش اثر «پل حرارتی»، که اغلب در چنین سازه‌هایی دیده می‌شود، کمک شایانی نماید. همان جایی که گرما، از طریق قسمت‌های کمتر عایق بندی شده، از پوشش ساختمان خارج می‌شود.
- ساختمان‌های تجاری و عمومی: مدارس، بیمارستان‌ها، ساختمان‌های اداری و سایر سازه‌های تجاری یا عمومی، از اتیکس، برای کاهش هزینه‌های عملیاتی، و کاهش مصرف انرژی به جهت گرمایش و سرمایش، بهره می‌برند. این فناوری، نه تنها به صرفه‌جویی مالی کمک می‌کند، بلکه از اهداف معماری پایدار نیز حمایت می‌کند.
- کاربردهای خاص آبوهوا: در مناطقی با شرایط آبوهوایی متفاوت – سرما و یا گرمای شدید – ، اتیکس نقش مهمیدر حفظ دمای متعادل در داخل خانه، بدون اتکای بیش از حد به سیستم‌های گرمایش یا سرمایش مکانیکی دارد. این سازگاری، اتیکس را برای طیف گسترده‌ای از مناطق آبوهوایی مناسب می‌کند.
نحوه اجرای اتیکس
به طور کلی، اجرای اتیکس (ETICS)، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، اجرای صحیح و اطمینان از عایق‌کاری موثر نمای ساختمان است. در اینجا، به اجرای اتیکس در 6 مرحله می‌پردازیم:
۱. اجرای پوشش پایه: پس از ارزیابی اولیه و بررسی کامل از سازه ساختمان، جهت تعیین ضخامت عایق مناسب، نوع مواد مورد نیاز و هر گونه موانع احتمالی که ممکن است بر فرآیند نصب تأثیر بگذارد، اقدامات لازم را انجام دهید. سطح بیرونی ساختمان را به طور کامل تمیز کنید تا هرگونه آلودگی، گردوغبار، ذرات سست یا آلاینده‌هایی که می‌توانند مانع چسبندگی شوند، پاک شود. بخش‌های آسیب دیده را تعمیر نموده و اطمینان حاصل نمایید که سطح مورد نظر، صاف، بدون‌ترک یا شکاف است. خط‌تراز را بالاتر از سطح زمین نصب کنید. از پیچ‌ها یا بست‌های مقاوم در برابر خوردگی استفاده نمایید.
۲. نصب صفحات عایق: جهت آماده‌سازی نصب صفحات عایق، یک لایه ملات چسب با استفاده از ماله، روی سطح تمیز و آماده شده، اندود کنید. چسب، باید به طور یکنواخت روی سطح پخش شده تا پایه‌ای یک‌دست، جهت اتصال تخته‌های عایق،ایجاد نماید. صفحات عایق را روی پوشش پایه مرطوب قرار داده و آنها را در جای خود، محکم کنید. اطمینان حاصل کنید که تخته‌ها با‌‌تراز مناسب، محکم به هم وصل شده‌اند.
۳. نصب بست‌های مکانیکی: جهت محکم نمودن اکثر صفحات عایق در جای خود، در این مرحله، از بست‌های مکانیکی استفاده می‌شود. بست‌های مکانیکی را در فواصل زمانی معین، طبق دستورالعمل سازنده ببندید. اطمینان حاصل نمایید که بست‌های مکانیکی، در جای خود محکم شده و به خوبی به پوشش زیرین، متصل می‌شوند.
۴. مش تقویت‌کننده: در این مرحله، توری یا مش تقویت‌کننده را در لایه دوم ملات چسبی که روی صفحات عایق اعمال می‌شود، قرار دهید. توری تقویت کننده را محکم به ملات مرطوب فشار دهید تا از پوشش کامل و عدم وجود شکاف، اطمینان حاصل شود. مش تقویتی به استحکام سیستم، جلوگیری از‌ترک خوردگی و دوام آن، کمک می‌کند.
۵. پرایمر: لایه نهایی چسب را روی مش تقویتی، اندود کنید. پوشش نهایی را صاف نموده تا سطحی یکنواخت با ظاهری مناسب،ایجاد شود. پوشش نهایی، به عنوان لایه‌ای محافظ در برابر آبوهوا بوده و به عنوان پایه‌ای برای تزیینات نما، عمل می‌کند. علاوه بر آن، پوشش فوق، در برابر اشعه ماوراء بنفش و آسیب‌های مکانیکی، محافظت می‌کند. ملات چسبی DP، باید حداقل 72 ساعت قبل از اجرای پوشش نهایی، محافظت و خشک شود.
۶. پوشش نهایی: پس از خشک شدن پوشش نهایی، می‌توانید از روکش‌های تزئینی همانند پوشش‌های اکریلیک یا سیلیکونی، رندرهای بافت‌دار یا رنگ استفاده نموده تا بدینوسیله، زیبایی نمای ساختمان را افزایش دهید. پوشش‌های مذکور، در رنگ‌ها و بافت‌های متنوع و گسترده، به بازار عرضه شده‌اند. این روکش‌ها همچنین محافظ خوبی در برابر آبوهوا می‌باشند.
جهت راندمان بالاتر، سیستم اتیکس را به طور منظم، بازرسی و نگهداری کرده تا از عملکرد و دوام طولانی مدت آن، اطمینان حاصل نمایید. تعمیر و نگهداری مستمر اتیکس، سبب جلوگیری از ورود رطوبت، اتلاف حرارتی یا تخریب سیستم عایق خواهد شد و عمر این سیستم را افزایش خواهد داد. با پیروی از دستورالعمل‌های گام‌به‌گام و توجه به جزئیات و نکات اجرایی، می‌توانید اتیکس را برای بهبود بهره‌وری انرژی، جذابیت و زیبایی ساختمان خود، اجرا نمایید.
برخی استانداردهای اتیکس
استانداردها و ضوابط اتیکس در‌ایران
- استاندارد 11056 (سازمان ملی استاندارد)
در سال 1387، سازمان ملی استاندارد‌‌ایران، با هدف تعیین الزامات فنی سامانه‌های مرکب عایق حرارتی بیرونی ساختمان(اتیکس)، استاندارد 11056 را منتشر نمود. در استاندارد مذکور، مشخصه‌های فنی مصالح اتیکس و روش‌های استاندارد آزمون این سامانه، به درستی مشخص شده است. این استاندارد، در آخرین بازنگری خود در سال 1401، به چاپ جدید رسید.
- ضابطه 714 (سازمان برنامه و بودجه)
ضابطه شماره 714 سازمان برنامه و بودجه کشور، در فصل یازدهم خود با عنوان «دستورالعمل طراحی سازهای و الزامات و ضوابط عملکردی و اجرایی نمای خارجی ساختمان‌ها»، به الزامات طراحی و اجرای این سامانه، پرداخته است.
- مبحث 19 مقررات ملی‌ایران (وزارت مسکن و شهرسازی)
مبحث نوزدهم مقررات ملی‌ایران، به بررسی صرفه‌جویی در مصرف انرژی ساختمان‌ها می‌پردازد. مطابق با این مبحث، ساختمان‌ها بر اساس میزان کارایی، در سه رده انرژی طبقه‌بندی می‌شوند که توضیحات مربوطه، در جدولی در مبحث فوق، ارائه شده است.
- استاندارد ملی 8299 (سازمان ملی استاندارد)
در ادامه مبحث اتیکس، استاندارد ملی 8299 نیز با هدف طبقه‌بندی مصالح، فرآورده‌ها و اجزای ساختمانی، از نظر عملکرد در برابر آتش، به این مقوله پرداخته است.
ویژگی‌های اتیکس
فناوری اتیکس، با قدمتی قابل توجه در سراسر جهان، همواره به یکی از گزینه‌های محبوب و گاها در برخی موارد، به گزینه‌ای ضروری، در اجرا در نمای ساختمان، بدل شده است. این سامانه، طی فرآیند ساخت و اجرا، در دهه‌های متمادی و در کشورهای مختلف، آزموده شده و بسیاری از مزایای آن، امروزه به روشنی بر تمامی‌معماران و سازندگان، آشکار است. برخی از مزایای قابل توجه در فناوری اتیکس، در ادامه آورده شده است که به آن می‌پردازیم:
۱. کارایی انرژی Energy Efficiency
اتیکس، در خط مقدم راه‌حل‌های کاهش‌دهنده مصرف انرژی ساختمان، قرار دارد. توانایی اتیکس، در به حداقل رساندن پل‌های حرارتی بوده و با‌ایجاد یک لایه عایق حرارتی پیوسته، موجب بهبود بهره‌وری انرژی در ساختمان می‌شود. به‌طوری که با اجرای اتیکس، می‌توان مصرف انرژی ساختمان را تا 45% کاهش داد. علاوه بر آن، اتیکس، با ارائه یک لایه عایق حرارتی پیوسته، می‌تواند انتقال حرارت میان داخل و خارج ساختمان را تا 55%، در مقایسه با دیوار فاقد سیستم عایق‌حرارتی، تقلیل نماید.
از آنجایی که دیوارها، اصلی‌ترین مسیر اتلاف حرارت و برودت، در فضای داخلی ساختمان هستند، وجود عایق حرارتی دیوار بیرونی در این بخش، می‌تواند در صرفه‌جویی انرژی، اختلاف چشمگیری‌ایجاد نماید. با توجه به کارایی انرژی اتیکس، می‌توان از تجهیزات گرمایشی و تهویه مطبوع، با ظرفیت پایین‌تر، بهره‌برداری نمود. این عامل، در تثبیت آسایش حرارتی ساختمان، تاثیری قابل توجه خواهد داشت.
۳. دوام Durability
اتیکس، دوام بسیار بالایی در برابر شرایط مختلف آبوهوایی، از خود بروز می‌دهد. این ویژگی، از اصلی‌ترین مشخصه‌های اتیکس، در تبدیل آن به رویکردی پایدار، در ساختوساز می‌باشد. همانطور که قبلا اشاره شد، نمای اتیکس، برای چندین دهه متوالی، در بسیاری از کشورهای دنیا، با اقلیم‌های متفاوت، اجرا شده و عملکرد و دوام آن، به درستی ثابت شده است. اتیکس، در شرایط مختلف آب و هوایی، از جمله سرما و گرمای شدید، بارندگی، طوفان، تابش شدید، نور خورشید و… ، همچنان عملکرد و ظاهر اولیه خود را حفظ می‌نماید. علاوه بر آن، سامانه اتیکس بسیار انعطاف‌پذیر طراحی شده، به طوری که در مقابل‌ترک خوردگی نیز مقاومت قابل توجهی دارد.
سازگاری اتیکس و انعطاف‌پذیری آن، سبب شده تا از‌ایجاد‌ترک‌های ناخوشایند رایج در نماهای موجود، در اثر انبساط و انقباض ناشی از حرارت و برودت به وجود آمده، جلوگیری به عمل‌اید. تسلیح پوشش پایه اتیکس با مش فایبرگلاس نیز در افزایش مقاومت آن، در برابر‌ترک خوردگی و ضربه، بسیار موثر می‌باشد.
به دلیل یکپارچه بودن پوشش رنگی با رویه نهایی اتیکس، در اثر خراشیدن و ساییده شدن، تغییرات بصری در ظاهر و نمای ساختمان مشاهده نمی‌گردد. پوشش دکوراتیو اتیکس، به طور ویژه با پوشش‌های اکریلیک و فوق آب‌گریز، فرموله شده است که این عامل، سبب تثبیت ظاهری و محافظت از سیمای ساختمان، در برابر عوامل خارجی خواهد شد.
۲. امکان طراحی نامحدود در معماری Infinite Design Possiblity
فناوری اتیکس، محدودیتی در طراحی نما به وجود نخواهد آورد. بنابراین معماران و طراحان، با در نظر گرفتن خلاقیت معمارانه، به ویژه در مبحث زیبایی شناختی، و فارغ از هرگونه محدودیت، می‌توانند طراحی منحصر به فرد خود را ارائه نمایند. پس از مرحله طراحی توسط معمار، نقشه‌ها و جزییات ارائه شده، به متخصصین فناوری اتیکس سپرده خواهد شد. این متخصصان، جزییات اجرایی اتیکس، در نمای طراحی شده را مشخص خواهند نمود.
نکته قابل توجه در طراحی معماران، انتخاب نامحدود در رنگ و بافت اتیکس بوده که در طیف گسترده‌ای به معماران، عرضه خواهد شد. این نامحدود بودن، در فرم و شکل اتیکس نیز وجود دارد. این انعطاف‌پذیری، به معماران اجازه می‌دهد تا با استفاده از انواع سبک‌های معماری، از سنتی تا مدرن، در هر فرم، شکل، بافت و رنگی، طرح‌های نوآورانه و پیشرو خود را ارائه داده و اهداف زیبایی شناختی خود را در طراحی، بدون به خطر انداختن عامل بهره‌وری انرژی، به درستی محقق نمایند.
۴. منطبق با استانداردهای داخلی و بین‌المللی Code Compliant
سامانه اتیکس، امروزه منطبق با آخرین و به روزترین آزمایشات داخلی و خارجی است. فرآیندهای تضمین کیفیت اتیکس، به طور مشخص، در معتبرترین استانداردهای داخلی و بین‌المللی، از جمله استاندارد ملی‌ایران و استانداردهای موسسه ASTM آورده شده است. این استانداردها، شامل مشخصات مصالح و سامانه و همچنین دستورالعمل‌های نصب و جزییات اجرایی می‌باشد. با مراجعه به استانداردهای مذکور، هر مرحله از اجرای اتیکس، این موارد قابل بررسی و کنترل بوده و در نهایت، دستاورد آن، ساخت و اجرای قابل اطمینان خواهد بود.
وجود استانداردهای مشخص و سختگیرانه اتیکس، نشان از کیفیت و عملکرد بالای این سامانه، مطابق روش‌های آزمون استاندارد می‌باشد. فرآیندهای نصب و جزییات اجرایی، از استانداردها و رویه‌های کاملا تعریف شده، پیروی می‌کند. این رویکرد، علاوه بر افزایش عمر و عملکرد سیستم، سبب تشکیل چهارچوب دقیق، تعریف شده و قابل اطمینان، برای جامعه مهندسی ساختمان، در این فناوری خواهد بود. این چهارچوب، سبب پرورش نیروهای اجرایی ماهر شده و نصب اتیکس را به فرآیندی آموزش‌پذیر، مبدل می‌کند.
۵. آزمایش شده در برابر آتش Fire Tested
با توجه به اهمیت بالای‌ایمنی ساختمان در برابر حریق، قوانین و استانداردهای بین‌المللی و داخلی سختگیرانه‌ای در این زمینه وجود دارد. اتیکس، آزمایشات مورد نیاز این استانداردها، از جمله مقاومت در برابر آتش را با موفقیت گذرانده است. علاوه بر آن، در حریق ساختمان‌های اجرا شده توسط سامانه اتیکس، عملکردی قابل قبول از خود نشان داده است. در صورت تولید و نصب اتیکس مطابق استانداردها، شاهد عملکرد قابل قبول و مناسب در برابر حریق، خواهیم بود.
مطابق با بند 5-4 استاندارد ملی 11056، طبقه‌بندی واکنش در برابر آتش در سامانه اتیکس، باید مطابق استاندارد ملی‌ایران 8299 تعیین گردد. اتیکس در آزمایشات انجام شده طبق این استاندارد، رده B واکنش در برابر آتش را کسب نموده است.
نمونه‌ای از اجرای اتیکس در دهه 1980
۱. نمای ساختمان مسکونی خیابان ۵۲ : در تصاویر زیر، نمایی از یک ساختمان در خیابان 52 در منطقه Geislingen آلمان، مشاهده می‌شود. اتیکس به کار رفته در ساختمان این نما در اوایل دهه 1980، در دهه درخشان ساخت وساز اتیکس، اجرا شده است. در این تصاویر، سه بازه زمانی مشاهده می‌شود: 2 سال، 14 و 23 سال پس از اجرای اتیکس.
همانطور که در تصاویر بالا مشاهده می‌شود، در طول حدودا 25 سال، تغییرات نامحسوسی در نمای اتیکس ساختمان مذکور، مشاهده نمی‌گردد. این موضوع، به دو دلیل حائز اهمیت است:
۱. مصالح استاندارد و باکیفیت به‌کار رفته در اجزای اتیکس.
۲. اجرای صحیح و اصولی اتیکس با استانداردهای مربوطه، که در نهایت، موجب پایداری نمای ساختمان و سیستم اجرایی شده است.
سیر تکاملی اتیکس
در طول سالیان متمادی، اتیکس توسط نورآوری‌های مختلفی، به تکامل فعلی رسیده است. این نوآوری‌ها، شامل بهبود در مصالح عایق، مانند پلی‌استایرن منبسط شده (EPS)، پشم‌معدنی و فوم پلی‌یورتان است که سبب بهینه‌‌سازی در عملکرد حرارتی اتیکس و دوام عالی آن می‌شود. پیشرفت در فناوری‌های چسب نیز نقش مهمیدر افزایش استحکام باند و طول عمر سیستم‌های اتیکس،ایفا کرده است.
علاوه بر این، پیشرفت در پوشش‌های تکمیلی، معماران و طراحان را قادر می‌سازد تا به تطبیق‌پذیری زیبایی‌شناختی دست یافته و در عین حال به سطوح بالایی از بهره‌وری انرژی برسند.
تأثیر بر صنعت ساخت و ساز
اجرای اتیکس و تعیین استانداردهای جدید، به منظور بهره‌وری انرژی و پایداری، تأثیر چشمگیری بر صنعت ساختوساز داشته است. اجرای اتیکس در ساختمان‌ها، سبب کاهش اتلاف گرما، مصرف انرژی کمتر و بهبود سطح آسایش داخلی خواهد شد. علاوه‌بر این، دوام طولانی مدت و مقاومت در برابر آبوهوا در اتیکس، به طول عمر کلی و صرفه‌جویی در هزینه نگهداری، کمک می‌کند.
از آنجایی که نگرانی‌های زیست‌محیطی، همچنان باعث افزایش تقاضا برای راه‌حل‌های ساختمان‌های پایدار و سبز می‌شود، اتیکس می‌تواند نقشی اساسی در شکل‌دهی اینده معماری پایدار داشته باشد.
سخن پایانی
به طور کلی، تحقیقات انجام شده در خصوص اثرات سیستم‌های کامپوزیتی عایق حرارتی خارجی اتیکس، بر دوام و بهره‌وری انرژی در سالهای اخیر، بینش‌های ارزشمندی را در مورد عملکرد این راه‌حل نوآورانه ساختمان ارائه کرده است. از طریق تجزیه و تحلیل پارامترهای عملکرد، الزامات و مکانیسم‌های مرتبط با اتیکس، بدیهی است که طراحی، اجرا و نصب مناسب سامانه اتیکس در جلوگیری از ناهنجاری‌ها و اطمینان از دوام طولانی مدت بسیار حائز اهمیت است.
در پایان، بررسی اتیکس نقش حیاتی در افزایش کارایی ساختمان از طریق بهبود حفظ انرژی و افزایش طول عمر سازه به همراه دارد. با پرداختن به پارامترهای مختلف اتیکس از جمله شیوه‌های نصب، عملکرد و ارزیابی دوام می‌توان اتیکس را در برابر شیوه‌های مختلف ساختوساز پایدار بهینه کند.
نویسنده
نیلوفر جابری
