مرکز فرهنگی مزون در منطقه نامور بلژیک
آرشیتکت: فلیپ سامین و همکاران
ساختمان
این مرکز فرهنگی در مرکز نامور، در کرانه شمالی رودخانه سامبر، روبهروی مرکز تاریخی شهر معروف به Le Grognon قرار دارد. این ساختمان که توسط ویکتور بورژوا طراحی شد و در آغاز دهه 1960 ساخته شد، نیاز به بازسازی و گسترش داشت تا نیازهای فعلی مردم محلی را برآورده کند و توسعه مجدد خیابان دس بوچر و سواحل رودخانه سامبر را در خود جای دهد.
این مرکز فرهنگی، در منطقه نامور در کشور بلژیک واقع شده و در این پروژه، فیلیپ سامین و همکاران، بخش طراحی و معماری آن را به عهده گرفتهاند. مرکز مزون، دارای فضاهای متعددی از قبیل تئاتر، محوطه نمایشگاه، بخش هنرمندان، استودیو و غیره میباشد. این ساختمان، به عنوان یک مرکز فرهنگی در استان نامور، عمل میکند و فضایی را برای رونق فعالیتهای مختلف هنری و فرهنگی در دل خود جای داده است. هدف از طراحی و ساخت این پروژه، فراهم کردن امکاناتی مدرن و کاربردی است که نیازهای متنوع جامعه را برآورده کند.
طراحی معماری این مرکز، ترکیبی از زیباییشناسی و عملکرد معماری معاصر را به نمایش میگذارد. نمای ساختمان، با خطوط براق، استفاده نوآورانه از مصالح و ادغام هماهنگ با محیط اطراف، مشخص میشود. فضاهای داخلی به گونهای برنامهریزی شده است که رویدادهای فرهنگی، نمایشگاهها، اجراها و گردهماییهای مختلف را در خود جای دهد.
علاوه بر آن، این بنا، به عنوان مرکزی برای بیان خلاق، مشارکت اجتماعی و تبادل فرهنگی عمل میکند. این مرکز، احتمالاً میزبان طیف گستردهای از رویدادها، از جمله نمایشگاههای هنری، کنسرتهای موسیقی، نمایشهای تئاتر، کارگاههای آموزشی، سخنرانیها و موارد دیگر است که چشمانداز فرهنگی استان نامور را ارتقاء داده و سبب گفتوگو و مناظره هنری بین پرسنل مرکز و بازدیدکنندگان خواهد شد.
این ساختمان قبلاً شامل یک سالن تئاتر 400 نفری در یک انتهای یک فضای جعبهای شکل مستطیل شکل در چهار سطح با دیوار پردهای رو به جنوب (منظرهای به رودخانه سامبر) بود که در برابر یک فضای جعبهای شکل مستطیلی منحنی در پنج طبقه ساخته شده بود. سطوح، معروف به “croissant” که دارای یک دیوار پردهای رو به شرق و یک دیوار انتهایی رو به جنوب است که هیچ روزنهای ندارد.
پروژه بازسازی و حتی اجرای اتیکس میبایست ساخت و ساز موجود را حفظ نماید. (به استثنای ساختمانهای کوچک الحاق شده به محوطه پشت صحنه و در گوشه شمال غربی سایت). یک نیم طبقه میانی به سرسرای سالن اصلی 450 نفری، و همچنین یک سطح اضافی در بالای «کروسان»، با گسترشهایی برای تطبیق با عملکرد مورد نیاز اضافه شد. این الحاقات باید شامل در شرق ساختمان روبروی «کروسان»، «استوانه پیشانی» شامل ایوان پذیرایی و الحاقات قابل توجه در شمال شرقی ساختمان باشد.
تهویه طبیعی و آکوستیک
اگرچه تکیه بر تهویه و روشنایی طبیعی در یک محیط شهری مساعد کاملاً امکان پذیر است، اما شرایط محیطی داخل شهرها (بو، سر و صدا، گرد و غبار، خاک روی کف و دیوارها، گرمای بیش از حد، سایه) به تدریج و بسیار مشهود شده است. ساختمانها به طور فزایندهای ساخته شدهاند تا از آنها در برابر این محیط خصمانه محافظت کنند، و تبدیل به «جعبه»هایی میشوند که از این حملات فیزیکی محافظت میشوند و در نتیجه از محیط اطراف خود بسته میشوند.
مرکز نامور که به دلیل توپوگرافی و رودخانههایش تهویه مناسبی دارد، خوش شانس است که از این معایب رنج نمیبرد. بنابراین میتوان به شیوههای معقولتر بازگشت و ساختمان را در دل محیط طبیعی خود جای داد. از آنجایی که فضای داخلی ساختمان در برابر سر و صدا محافظت میشوند، چراغهای سقفی اصلی تئاتر 450 نفره، که هم برای خروج دود و هم برای نور طبیعی روز ضروری هستند، میتوانند برای تهویه طبیعی به همراه پنجرههای باز شونده نیز استفاده شوند.
نور طبیعی
لوسترهای نصب شده به صورت عمودی در شرق، و پردههای افقی در جهتهای دیگر، برای تنظیم درجه روشنایی طبیعی از طریق نماها و ایجاد سایه استفاده میشوند. چاه نور باید نور طبیعی را برای صحنههای سه تئاتر فراهم کند.
سطوح عملکرد
برخی از ملاحظات کلیدی در این بخش عبارتند از: احترام به میراث فرهنگی، ادغام آثار هنری موجود، ایمنی در برابر آتش، دسترسی بدون مشکل معلولان (گواهینامه دسترسی-i)، و احترام به محیط زیست (گواهینامه Breeam).
اجرای اتیکس در مرکز فرهنگی مزون بلژیک
فرآیند اجرای اتیکس در مرکز فرهنگی مزون با آماده سازی دیوارهای خارجی به جهت عایقکاری آغاز شد. در این بخش هر گونه پوشش یا آلودگی قدیمی در ساختمان، کاملا تمیز، خشک و بدون نقص آماده شد. پس از آماده شدن، نمای بیرونی ساختمان بر اساس رسانایی حرارتی، دوام و سازگاری آن با سایر مصالح مورد استفاده در ساخت ساختمان انتخاب شد.
انتخاب مصالح مناسب برای اجرای اتیکس در مرکز فرهنگی مزون، در راستای موفقیت هنری و فرهنگی این ساختمان، بسیار حائز اهمیت بود. در نتیجه، اتیکس با موفقیت بر روی دیوارهای بیرونی در مرکز فرهنگی مزون اعمال شد و عایق حرارتی بسیار مناسبی را در عین حفظ یکپارچگی ساختاری و امکان انتقال بخار رطوبت به خارج از سطح را فراهم نمود.
برنده جایزه اتیکس
در سال 2021 در بخش EAE AWARDS، این بنا جایزه اتیکس را در رده ساختمانهای غیر مسکونی دریافت نمود. جایزه اتیکس در طراحی این ساختمان، به بهرهوری انرژی و ارتقاء معماری آن کمک شایانی نمود.
نویسنده
نیلوفر جابری
کارشناس ارشد معماری